Suriye’de yıllardır süren iç savaşın en karanlık sayfalarından biri daha ortaya çıktı. Beşar Esad rejiminin, savaş suçlarının izlerini silmek amacıyla gerçekleştirdiği gizli bir operasyon, insanlık vicdanını bir kez daha derinden sarstı. “Toprağı Taşıma Operasyonu” adı verilen bu sistematik girişimde, on binlerce insanın cansız bedeninin toplu mezarlardan çıkarılarak çöle taşındığı ortaya çıktı.Uluslararası gözlemciler ve bağımsız araştırma kuruluşları tarafından doğrulanan uydu görüntüleri, Şam’ın kuzeydoğusundaki Qutayfah bölgesindeki toplu mezar alanlarının büyük oranda boşaltıldığını gösteriyor. Bu mezarlarda, 2011’den bu yana Esad rejimi tarafından infaz edilen ya da gözaltında kaybolan binlerce Suriyeli’nin gömülü olduğu biliniyordu.Yeni görüntülerde, Dhumair çölüne yakın bir bölgede derin hendeklerin kazıldığı ve bu hendeklerin üzerinin düzenli olarak kapatıldığı tespit edildi. Her biri kilometrelerce uzunlukta olan yaklaşık 34 dev hendek, binlerce cesedin buraya gömüldüğüne dair şüpheleri güçlendiriyor. Bölgeden gelen tanık ifadeleri, kamyonlarla cesetlerin taşındığını ve işlem bitmeden alanın yoğun güvenlik önlemleriyle kapatıldığını doğruluyor.Operasyonun amacı açık: Suriye rejimi, uluslararası arenada üzerindeki savaş suçu baskısını azaltmak, gelecekteki olası soruşturmalara dair kanıtları ortadan kaldırmak ve kontrol ettiği bölgelerdeki “yıkım izlerini” sistemli biçimde silmek istiyor.Bu gelişme, insan hakları kuruluşları tarafından “devlet eliyle organize edilmiş bir yok etme planı” olarak tanımlanıyor. Esad rejiminin yıllardır uyguladığı sistematik şiddetin ve toplu infazların izlerini gömmeye çalıştığı bu girişim, uluslararası toplumda yeniden büyük yankı uyandırdı.Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) nezdinde bu tür uygulamaların “insanlığa karşı suç” kapsamına girdiği bilinirken, şu ana kadar Suriye rejimine karşı etkili bir yargı süreci başlatılmış değil. Ancak yeni uydu görüntüleri ve tanık ifadeleri, gelecekte bu olayların yargı önüne taşınması adına önemli deliller olarak değerlendiriliyor.Suriye’de bir dönemin karanlık izlerini taşıyan bu operasyon, aynı zamanda insanlık tarihine utanç verici bir sayfa daha ekliyor. Rejim, kendi vatandaşlarına karşı işlediği suçların izlerini yok ederek değil, yüzleşerek temizleyebilir; fakat görünen o ki, hala sessizliğin ve örtbasın karanlığında ısrar ediliyor.
